انواع کمپرسور کولر خودرو به‌عنوان قطعه اصلی در سیستم تهویه خودرو نقش مهمی در سیستم سرمایشی آن دارد. انواع کمپرسور کولر ماشین عملکردهای متفاوتی ارائه می‌دهند. این قطعه در اصل وظیفه دارد که گاز مبرد را فشرده‌سازی کرده و آن را به کندانسور انتقال دهد. اما مدل‌های مختلف آن عملکرد متفاوتی برای انجام این فرآیند در انواع کولر ماشین دارند. آشنایی کامل با انواع کمپرسورهای به‌کار رفته در خودروها به شما کمک می‌کند تا برای تعمیر سیستم سرمایشی خودروی خود انتخابی آگاهانه داشته باشید.
کمپرسور کولر خودرو چیست؟
کمپرسور خودرو، جزو اصلی سیستم سرمایشی آن محسوب می‌شود. این قطعه دمای گاز کولر یا همان گاز مبرد را بالا برده، سپس آن را به بخش خنک‌کننده‌ی سیستم هدایت می‌کند. گاز مبرد در طی این فرآیند گرما را از هوای داخل خودرو جذب کرده و به بیرون انتقال می‌دهد. درنتیجه این فرآیند، هوای داخل ماشین مطبوع شده و دمای آن پایین می‌آید.
انواع کمپرسور کولر خودرو
برای شناخت انواع کمپرسور خودرو، باید بدانید که کولر تعبیه شده در خودرو، از نوع کولر گازی است. کولرهای گازی انواع مختلفی دارند، اما در همه آنها، کمپرسور نقش اصلی را ایفا می‌کند. به‌طور کلی، کمپرسورهای مورد استفاده در کولرهای گازی خودروها را می‌توان به دسته‌بندی‌های زیر تقسیم‌بندی کرد:
کمپرسور روتاری (Rotary)
کمپرسور روتاری در دسته کمپرسورهای حلزونی قرار می‌گیرد که عملکردی مشابه با کمپرسورهای اسکرال ارائه می‌دهند. البته، باوجود این شباهت‌ها تفاوت‌های جزئی در بین این دو وجود دارد. در این مدل، یک روتور به‌عنوان بخش چرخان وجود دارد که با شکل خاص خود در داخل یک محفظه استوانه‌ای می‌چرخد. این روتور، پره‌هایی دارد که گاز مبرد را به سمت مرکز محفظه هدایت می‌کنند. سپس، گاز منتقل شده فشرده می‌شود، این فرآیند فشرده‌سازی به‌صورت پیوسته انجام خواهد شد.
مزایا و معایب کمپرسور روتاری
کمپرسور روتاری شامل یک سری مزایا و معایب می‌شود، برخی از مهم‌ترین مزایای آن را درادامه لیست کرده‌ایم:
- بازدهی بالا: این مدل به‌دلیل طراحی خاصی که دارد، از لحاظ بازدهی بهتر عمل می‌کند.
- حداقل لرزش و صدای کم: این نوع نسبت به انواع کمپرسور ماشین، لرزش و صدای کمتری دارد.
- ابعاد کوچک و وزن سبک: طراحی جمع و جور این کمپرسورها باعث شده است تا برای استفاده در انواع کولر خودرو که فضای محدودی دارند بسیار مناسب باشد.
- قابل استفاده در مناطق معتدل: از این مدل معمولا در مناطق معتدل، مانند شمال کشور استفاده می‌شود.
باوجود این مزایا یک سری معایب درمورد کمپرسور روتاری وجود دارد. برای مثال، این مدل برای مناطق گرمسیر مانند جنوب ایران کاربرد ندارد. درصورت استفاده در این مناطق احتمال خرابی آن بسیار بالا خواهد بود، چراکه در حرارت بسیار بالا دچار اختلال می‌شود. همچنین، درصورت بروز خرابی، به‌دلیل ساختار پیچیده‌ای که دارند، تعمیر آنها به تخصص بیشتری نیاز خواهد داشت. علاوه‌بر آن، به‌دلیل استفاده از تکنولوژی پیشرفته، قیمت این مدل نسبت به سایر کمپرسورهای پیستونی بیشتر است.
کمپرسور کولر اسکرال (Scroll Compressor)
کمپرسور اسکرال یک نوع دیگر انواع کمپرسور کولر خودرو است که از دو اسکرول مارپیچ تشکیل می‌شود. یکی از آنها ثابت بوده و اسکرول دیگر همواره درحال چرخش است. این اسکرول می‌چرخد و با چرخش آن، به‌طور مداوم گاز مبرد به سمت داخل محفظه حرکت کرده و فشرده می‌شود. این مدل بازدهی و قدرت مناسبی دارد.
مزایا و معایب کولر اسکرال
برخی از مهم‌ترین مزایا و معایب کولر اسکرال شامل موارد زیر می‌شوند:
- صدای کمتری دارد.
- لرزش کمتری ایجاد می‌کند.
- بازدهی انرژی آن بالا است.
- ابعاد کوچک‌تر و وزن سبک‌تری دارد.
- قیمت آن نسبت به سایر کمپرسورهای پیستونی بیشتر است.
- درصورت بروز خرابی، برای تعمیر به دانش و تخصص نیاز دارد.
کمپرسور کولر پیستونی (Reciprocating Compressor)
احتمالا نام کمپرسور کولر پیستونی را شنیده‌اید، چراکه این مدل از رایج‌ترین نوع کمپرسور محسوب می‌شود. در این نوع، یک سیلندر، پیستون، میل‌لنگ و سوپاپ تعبیه شده که با حرکت رفت و برگشتی پیستون، گاز مبرد مکیده می‌شود. این فرآیند به‌طور مداوم انجام شده و درنهایت گاز مبرد فشرده‌سازی می‌شود. نحوه عملکرد کمپرسور پیستونی باعث می‌شود که مصرف انرژی آن نسبت به سایر مدل‌ها بیشتر باشد. به این مدل، کمپرسور رفت و برگشتی یا سواش پلیت (swash plate) هم می‌گویند.
مزایا و معایب کمپرسور پیستونی
از مزایای کمپرسور پیستونی می‌توان به این ویژگی آن اشاره کرد که در حرارت بالا دچار آسیب نمی‌شود. به همین دلیل، از این کمپرسورها معمولا در مناطق گرمسیر استفاده می‌شود. این مدل بسیار مقرون به‌صرفه است و قدرت خنک‌کنندگی بالایی دارد. از طرف دیگر، این خنک‌کنندگی بالا باعث می‌شود تا سر وصدای زیادی داشته باشد. میزان لرزش در این مدل بیشتر بوده و ابعاد نسبتا بزرگی دارد که در وزن آن تاثیر می‌گذارد. درنهایت باید به این نکته اشاره کنیم که مصرف انرژی در این نوع کمپرسور بسیار زیاد است.
کمپرسور پره‌ای (Vane compressor)
کمپرسورهای پره ای کارآمدترین نوع کمپرسور ماشین محسوب می‌شوند، چراکه قدرت و ظرفیت خنک کنندگی بالایی ارائه می‌دهند. به همین دلیل برای وسایل نقلیه‌ای که به قدرت زیادی نیاز دارند بهترین عملکرد را دارد. این نوع از کمپرسورها همچنین نسبت به انواع کمپرسور کولر ماشین بی‌صداتر هستند. این موضوع باعث می‌شود که برای وسایل نقلیه تجاری یا اتومبیل‌های مسابقه، بیشترین کاربرد را داشته باشند. از آنجایی که این کمپرسورها از قطعات متحرک کمتری نسبت به انواع دیگر کمپرسورها استفاده می‌کنند، کمتر مستعد خرابی هستند.
مزایا و معایب کمپرسور پره‌ای
از مزایای کمپرسور پره‌ای می‌توان به این موضوع اشاره کرد که نسبت به سایر کمپرسورها طول عمر بیشتری دارد. برای خودروهایی که فشار متوسط برروی کولر قرار دارد، این گزینه عالی است، چراکه می‌تواند به فشرده‌سازی با فشار و توان بالا برسد. درنهایت، این مدل نسبت به انواع کمپرسور کولر ماشین مکش بسیار خوبی ایجاد می‌کند.
کمپرسور الکتریکی
یک نوع دیگر از کمپرسور کولر ماشین، مدل الکتریکی است که در خودروهای جدید هیبریدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مدل برخلاف سایر کمپرسورها که به انرژی موتور نیاز دارند، بدون نیاز به انرژی موتور، فضای داخل کابین را خنک می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود تا حتی در موقع توقف خودرو هم به فرآیند خنک سازی ادامه دهد! به این سیستم کولر درجا گفته می‌شود که در آن از کمپرسورهای اسکرول استفاده شده است، درنتیجه مانند آنها صدا و لرزش کمی درهنگام تهویه هوا ایجاد می‌کند.
کمپرسور T3 تروپیکال
یکی دیگر از جدیدترین انواع کمپرسور کولر ماشین، T3 تروپیکال نام دارد. این مدل در تمامی شرایط آب وهوایی قابل استفاده است و تحت هیچ دمایی دچار اختلال نمی‌شود. از این کمپرسور می‌توان همراه با سایر سیستم‌های جدید مانند دوال کمپرسور، اینورتر و … استفاده کرد. از مزایای این مدل می‌توان به مصرف انرژی و بهینه و قدرت بسیار بالا اشاره کرد.
عوامل موثر در انتخاب نوع کمپرسور کولر اتومبیل
اکنون که با انواع کمپرسور خودرو آشنا شده‌اید باید بدانید که هنگام انتخاب کمپرسور، عوامل مختلفی را باید درنظر گرفت. باتوجه به عواملی که درادامه بررسی می‌کنیم می‌توانید بهترین نوع کمپرسور را برای AC ماشین تهیه کنید:
- نوع خودرو: باتوجه به سیستم خنک سازی خودرو، باید از کمپرسوری مطابق با این سیستم استفاده کرد. برای مثال، در خودروهای سواری معمولا از کمپرسورهای پیستونی یا اسکرال استفاده می‌شود.
- بودجه: برخی از کمپرسورها به هزینه بیشتری نسبت به سایر مدل‌ها نیاز دارند که برای خرید آنها باید بودجه خود را درنظر بگیرید.
- کیفیت گاز مبرد: گاز مبرد در کیفیت سیستم سرمایشی خودرو تاثیر دارد، توجه داشته باشید که گاز مورد استفاده با کمپرسور سازگار باشد.
- فضای موجود و ابعاد کمپرسور: با توجه به نوع خودرو، باید فضایی که برای کمپرسور طراحی شده است را درنظر بگیرید.
- عملکرد و کیفیت: سایر ویژگی‌های یک کمپرسور مناسب مانند ایجاد حداقل لرزش، قدرت بالا و مصرف انرژی بهینه ازجمله مواردی است که باید بررسی کنید.
خرید کمپرسور کولر خودرو
در این مطلب، با انواع کمپرسور کولر خودرو و مزایا و معایب آنها به‌طور کامل آشنا شدید. همچنین، یک سری عواملی را بررسی کردیم که در نظر گرفتن آنها به شما کمک می‌کند تا تصمیم هوشمندانه‌ای برای خرید انواع کمپرسور ماشین داشته باشید. درنهایت، آگاهی شما نسبت به خرید قطعات مربوط به انواع کولر خودرو می‌تواند یک سیستم سرمایشی با قدرت بالا، مصرف انرژی و سر وصدای کم در خودروی شما ایجاد کند.