بالا رفتن دور موتور هنگام کولر گرفتن یکی از مسائل رایج در خودروها است که می‌تواند نشانه‌های مختلفی داشته باشد. این پدیده معمولا به دلیل افزایش بار بر روی موتور به وجود می‌آید، چرا که سیستم تهویه مطبوع نیاز به انرژی بیشتری برای عملکرد بهینه دارد.
دلایل افزایش دور موتور هنگام کولر گرفتن می‌تواند شامل مشکلاتی در سیستم تهویه، نقص در سنسورهای موتور یا حتی شرایط جوی و دمای محیط باشد. در این مقاله به بررسی دقیق‌تر این موضوع خواهیم پرداخت و به شما کمک می‌کنیم تا با شناخت علل و نشانه‌های این پدیده، بهتر از خودروی خود مراقبت و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنید.
چرا دور موتور خودرو هنگام روشن کردن کولر افزایش می‌یابد؟
بالا رفتن دور موتور هنگام روشن کردن کولر یکی از مسائل رایج در خودروها است که به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد. این پدیده به ویژه در روزهای گرم و در شرایطی که کولر به طور مداوم کار می‌کند، بیشتر محسوس است. در این مقاله، به بررسی چند دلیل اصلی این افزایش دور موتور می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که چگونه این عوامل بر عملکرد خودرو تاثیر می‌گذارند.
بار اضافی بر روی موتور
یکی از اصلی‌ترین دلایل افزایش دور موتور هنگام کولر گرفتن، بار اضافی است که کولر بر روی موتور وارد می‌کند. زمانی که کولر روشن می‌شود، کمپرسور آن به کار می‌افتد و انرژی بیشتری از موتور می‌گیرد.
این افزایش بار باعث می‌شود که موتور برای جبران این انرژی اضافی، دور خود را بالا ببرد. در واقع، این عملکرد موتور به‌منزله تلاش برای حفظ کارایی و قدرت است. اگر این بار اضافی بیش از حد معمول باشد، در برخی موارد منجر به جوش آوردن ماشین با کولر نیز می‌شود. رانندگان باید به این نکته توجه کنند که استفاده مداوم از کولر در شرایط سخت می‌تواند فشار زیادی به موتور وارد کند.
کاهش کارایی سیستم خنک‌کننده
کاهش کارایی سیستم خنک‌کننده یکی دیگر از علت‌های بالا رفتن دور موتور هنگام کولر گرفتن است. اگر سیستم خنک‌کننده به درستی کار نکند، موتور دچار افزایش دما می‌شود و در این حالت، دور موتور به‌طور خودکار افزایش می‌یابد تا بتواند دما را کنترل کند.
در این شرایط، راننده ممکن است متوجه باد گرم کولر ماشین شود که نشان‌دهنده این است که کولر به خوبی کار نمی‌کند. بنابراین مهم است که رانندگان به وضعیت سیستم خنک‌کننده توجه داشته باشند و در صورت نیاز، آن را بررسی و تعمیر کنند. اگر این موضوع نادیده گرفته شود، موتور متحمل خسارات سنگینی خواهد شد.
تنظیمات نادرست دور موتور
تنظیمات نادرست دور موتور نیز می‌تواند یکی از دلایل افزایش دور موتور هنگام کولر گرفتن باشد. اگر دور موتور به درستی تنظیم نشده باشد، در هنگام روشن شدن کولر، موتور نمی‌تواند به‌خوبی با بار اضافی مقابله کند و دور آن به طور غیرطبیعی بالا می‌رود. این مشکل می‌تواند ناشی از تنظیمات اشتباه در سیستم کنترل موتور یا مشکلات الکتریکی باشد. بررسی و تنظیم دقیق دور موتور می‌تواند به جلوگیری از این مشکل کمک کند.
کمبود قدرت دینام
یکی دیگر از دلایل بالا رفتن دور موتور هنگام کولر گرفتن، کمبود قدرت دینام است. دینام وظیفه تولید برق مورد نیاز برای سیستم‌های مختلف خودرو از جمله کولر را بر عهده دارد. زمانی که کولر روشن می‌شود، بار روی دینام افزایش می‌یابد. اگر دینام قدرت کافی برای تامین این بار اضافی نداشته باشد، موتور خودرو مجبور می‌شود با دور بیشتری کار کند تا انرژی مورد نیاز دینام تامین شود.
رگلاتور ولتاژ وظیفه تنظیم ولتاژ خروجی دینام را بر عهده دارد. خرابی این قطعه می‌تواند باعث نوسانات ولتاژ و در نتیجه کاهش قدرت دینام شود. فرسودگی بلبرینگ‌ها باعث افزایش اصطکاک و کاهش بازدهی دینام می‌شود.
دیودهای دینام وظیفه یکسو سازی جریان متناوب تولید شده توسط دینام را بر عهده دارند. خرابی این دیودها می‌تواند باعث کاهش قدرت دینام شود. برای رفع این مشکل، ابتدا باید دینام به طور کامل بررسی و در صورت نیاز تعمیر یا تعویض شود. بررسی و تعمیر سایر قطعات مرتبط با دینام مانند رگلاتور ولتاژ، بلبرینگ‌ها و دیودها نیز ضروری است.
ایراد در سنسورها و قطعات الکترونیکی
سنسورهای مختلفی در خودرو وجود دارند که اطلاعات مربوط به عملکرد موتور را به ECU (واحد کنترل الکترونیکی) ارسال می‌کنند. یکی از این سنسورها، سنسور دمای موتور است. اگر این سنسور اطلاعات نادرستی به ECU ارسال کند، ECU تصور می‌کند که موتور بیش از حد گرم شده است و در نتیجه، دور موتور را افزایش می‌دهد تا موتور خنک شود. همچنین، ایراد در سایر قطعات الکترونیکی مانند ECU نیز می‌تواند باعث افزایش دور موتور هنگام کولر گرفتن شود.
تاثیرات جانبی سیستم‌های مرتبط
سیستم‌های مرتبط با کولر خودرو مانند پمپ آب، سیستم خنک‌کننده و دیگر سیستم‌های کمکی نیز نقش مهمی در افزایش دور موتور دارند. وقتی کولر کار می‌کند، این سیستم‌ها باید با شدت بیشتری فعال باشند تا از داغ شدن موتور و خرابی‌های احتمالی جلوگیری کنند.
عملکرد این سیستم‌های جنبی می‌تواند باعث فشار بیشتر بر موتور شود و در نتیجه دور موتور را افزایش دهد. نگهداری و تعمیرات منظم این سیستم‌ها می‌تواند به عملکرد بهینه کولر و کاهش سلامت دور موتور کمک کند. به علاوه، استفاده از روغن‌های با کیفیت بالا و راندمان گرمایی مناسب می‌تواند طول عمر سیستم خنک‌کننده و موتور را افزایش دهد.
ترموستات، مسئول دمای موتور
ترموستات قطعه‌ای کوچک اما بسیار مهم در سیستم خنک‌کننده موتور که وظیفه اصلی آن تنظیم دمای موتور و حفظ آن در محدوده مطلوب است. اما گاهی اوقات ترموستات به درستی عمل نمی‌کند و در حالت بسته گیر می‌کند. در این صورت جریان آب بین موتور و رادیاتور به درستی انجام نمی‌شود و موتور بیش از حد گرم می‌شود.
حالا اگر در این شرایط کولر ماشین را روشن کنید، فشار بیشتری به موتور وارد می‌شود و شاهد بالا رفتن دور موتور خواهید بود. برای اطمینان از سلامت ترموستات، به مکانیک مراجعه کنید تا آن را بررسی و در صورت نیاز تعویض کند. با تعویض به موقع ترموستات، از بسیاری از مشکلات جدی و هزینه بر جلوگیری خواهید کرد.
راز افزایش دور موتور و نشت گاز مبرد!
گاز مبرد، همان ماده‌ای است که در سیستم خنک‌کننده خودرو گردش می‌کند و با جذب حرارت از محیط داخلی، باعث خنک شدن هوای داخل کابین می‌شود. زمانی که مقداری از این گاز از سیستم نشت کند، فشار داخل سیستم کاهش می‌یابد.عوارض
کمپرسور کولر از جمله کولر درجا برای جبران این کاهش فشار، مجبور می‌شود با شدت بیشتری کار کند. این افزایش فعالیت کمپرسور، بار بیشتری را بر موتور تحمیل می‌کند و در نتیجه، دور موتور بالا می‌رود. علاوه بر افزایش دور موتور، نشانه‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند نشان‌دهنده نشت گاز مبرد باشد. این علائم عبارتند از:
- کاهش عملکرد کولر
- یخ زدن اواپراتور
- بوی نامطبوع
- روشن شدن چراغ چک
شل شدن یا خوردگی اتصالات سیستم کولر می‌تواند باعث نشت گاز مبرد شود. ضربه خوردن یا ساییدگی لوله‌های سیستم کولر می‌تواند منجر به ایجاد سوراخ و نشت گاز شود. خرابی کمپرسور کولر نیز می‌تواند باعث نشت گاز مبرد شود. برای رفع مشکل نشت گاز مبرد، ابتدا باید محل دقیق نشتی پیدا شود. پس از یافتن محل نشتی، باید اقدام به تعمیر یا تعویض قطعه آسیب‌دیده کرد. سپس، سیستم کولر باید تخلیه و مجددا شارژ شود. هرچه زودتر مشکل نشت گاز مبرد تشخیص داده شود، هزینه‌های تعمیر کمتر خواهد بود.
سخن پایانی
بالا رفتن دور موتور هنگام کولر گرفتن یک نشانه رایج است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. از جمله این دلایل می‌توان به خرابی دینام، کمپرسور کولر، سنسورهای مختلف موتور و یا حتی مشکلات در سیستم خنک‌کاری اشاره کرد. بنابراین، تشخیص دقیق علت این مشکل نیازمند بررسی دقیق توسط یک مکانیک متخصص است. به یاد داشته باشید که نادیده گرفتن این مشکل می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی‌تر به موتور خودرو شود. پس، اگر با این مشکل مواجه شدید، هر چه سریع‌تر به یک تعمیرگاه معتبر مراجعه کنید.